%20The%20Parable%20of%20the%20Rich%20Fool.jpg "Christ and rich young man - The Parable of the Rich Fool Consumerism vs. God-centered Security")
Christ and rich young man - The Parable of the Rich Fool
Consumerism vs. God-centered Security
Αφιέρωμα στην παραβολή του Άφρονος Πλουσίου
Κυριακή Θ' Λουκά και συσσώρευση του πλούτου
Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)
Ξεκινώντας με ποίηση αγαπημένοι μου αναγνώστες, προσπαθώντας να κατανοήσουμε στο νόημα της σημαντικής Ευαγγελικής περικοπής. Ένα πασίγνωστο ποίημα ενός από τους αγαπημένους μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Έχει τον τίτλο «ΑΡΝΗΣΗ» και μας λέει σε μία του στροφή:
«Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας... λάθος! κι αλλάξαμε ζωή».
Η Παραβολή του Άφρονος Πλουσίου είναι μια παραβολή του Ιησού που εμφανίζεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον (12:13-21). Πρόκειται για τον άνθρωπο πού νόμιζε ότι θα ξεπεράσει το πρόβλημα τού θανάτου (μηδενισμού) με τα πολλά πλούτη.
Με το χρήμα δεν ξεπερνάς το πρόβλημα τής θνητότητας, απλώς παρατείνει μια άνετη ζωή και ξεχνάς την θνητότητα. Μόνο η Χριστιανική πίστη σέ κάνει να αντιμετωπίζεις σωστά το πρόβλημα τής θνητότητας.
Στο πρόσωπο του άπληστου γεωργού που αρνήθηκε να μοιράσει την περιουσία του, ώστε να εξασφαλίσει τη λύτρωση, απεικονίζεται η ματαιότητα της πεποίθησης ότι ο πλούτος μπορεί να εξασφαλίσει την ευημερία και μια καλή ζωή.
Η παραβολή Parable of the Rich Fool
Εἶπε δέ τις αὐτῷ ἐκ τοῦ ὄχλου· διδάσκαλε, εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ μου μερίσασθαι τὴν κληρονομίαν μετ᾿ ἐμοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· ἄνθρωπε, τίς με κατέστησε δικαστὴν ἢ μεριστὴν ἐφ᾿ ὑμᾶς;
εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς· ὁρᾶτε καὶ φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας· ὅτι οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ ζωὴ αὐτοῦ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ.
Εἶπε δὲ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς λέγων· ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου;
καὶ εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου, καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου.
εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καὶ μὴ εἰς Θεὸν πλουτῶν.
• Από τα συγκλονιστικότερα λόγια του Χριστού, είναι η παραβολή περί του άφρονα πλουσίου. Και μην ξεχνάμε ότι ο Μέγας Βασίλειος είχε μεγάλη περιουσία και την μοίρασε στους πτωχούς. Δεν την μάζευε να την βγάλει στο εξωτερικό και στις τράπεζες. Ο Μέγας Βασίλειος μάς περιγράφει...
Μέγας Βασίλειος: Ποιος είναι ο πλεονέκτης;
Και ποιόν αδικώ, λέει ο πλεονέκτης πλούσιος, με το να ενδιαφέρομαι για την περιουσία μου; Αλήθεια; Αλλά πες μου, ποια είναι η περιουσία σου, ποια είναι τα δικά σου; Από πού τα έλαβες και τα έφερες στη ζωή; Πραγματικά, συμπεριφέρονται πολλές φορές οι πλούσιοι όπως κάποιος που πιάνει θέση στο θέατρο, για να έχει καλή θέα, και έπειτα εμποδίζει τους μετέπειτα εισερχόμενους να βρουν κι αυτοί κάποια θέση, δικαίωμα που είναι κοινό για όλους.
Δηλαδή καταλαμβάνουν οι πλούσιοι τα κοινά αγαθά, τα ιδιοποιούνται, μόνο και μόνο επειδή έτυχε να έλθουν στα χέρια τους πριν από τους άλλους. Είναι αληθινό πως, αν ο καθένας κρατούσε αυτό που του χρειαζόταν, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, και το περίσσευμα το έδινε σε όσους το είχαν ανάγκη, τότε δεν θα υπήρχε κανένας φτωχός. Δεν βγήκες γυμνός από την κοιλιά τής μητέρας σου; Δεν θα επιστρέψεις πάλι γυμνός στη γη; Κι αυτά που έχεις τώρα από πού τα έχεις;
Αν μου πεις ότι τα έχεις από την τύχη, είσαι άθεος, διότι δεν αναγνωρίζεις τον Δημιουργό, ούτε ευχαριστείς τον Δωρεοδότη. Αν όμως παραδέχεσαι ότι τα έλαβες από τον Θεό, πες μου το λόγο για τον οποίο τα έλαβες. Μήπως ο Θεός είναι άδικος και μοιράζει σε μας άνισα όσα χρειαζόμαστε σ’ αυτή τη ζωή; Γιατί εσύ να είσαι πλούσιος και εκείνος να είναι φτωχός; Για κανένα άλλο λόγο, παρά για να αποδειχθείς εσύ καλός οικονόμος και να λάβεις τη Χάρη και τον μισθό τής καλής διαχειρίσεως και της πονετικής καρδιάς σου προς τους αδελφούς. Και εκείνος, ο φτωχός, για να τιμηθεί με τα μεγάλα έπαθλα της υπομονής που θα καταθέσει, λόγω της έλλειψης των αναγκαίων. Εσύ όμως τα περιέλαβες όλα τα αγαθά στους ακόρεστους κόλπους της πλεονεξίας και νομίζεις ότι κανέναν δεν αδικείς, ενώ τόσους και τόσους αποστερείς και δεν δίνεις τίποτα σε κανέναν.
Ποιος θεωρείται πως είναι πλεονέκτης;
Αυτός που δεν μπορεί να παραμείνει στην αυτάρκεια.
Ποιος είναι ο άρπαγας;
Αυτός που αφαιρεί από τον καθένα εκείνα που του ανήκουν.
Δεν είσαι λοιπόν εσύ ο πλεονέκτης; Δεν είσαι εσύ ο άρπαγας,
όταν οικειοποιείσαι όλα τα πλούτη που σου δόθηκαν,
με σκοπό να τα διαχειριστείς και να τα οικονομήσεις με πνεύμα αγάπης;
Ή αυτόν που απογυμνώνει τον ντυμένο, ο οποίος φοράει πλούσια ρούχα,
θα τον ονομάσουμε λωποδύτη, ενώ εκείνον που δεν ντύνει τον γυμνό,
ενώ μπορεί να το κάνει, θα του δώσουμε άλλο όνομα;
Το ψωμί που κρατάς εσύ στα χέρια σου και
το αποθηκεύεις, ανήκει σ’ αυτόν που πεινά.
Τα ρούχα που φυλάς στις ντουλάπες και
στις ιματιοθήκες, είναι εκείνου που είναι γυμνός.
Τα παπούτσια τα περίσσια είναι του ξυπόλυτου.
Τα χρήματα που τα συγκεντρώνεις και τα κρύβεις
στα βάθη της γης, είναι αυτού που τα χρειάζεται.
Επομένως τόσους αδικείς, όσους μπορούσες να ευεργετήσεις!
Αυτός που δεν μπορεί να παραμείνει στην αυτάρκεια.
Ποιος είναι ο άρπαγας;
Αυτός που αφαιρεί από τον καθένα εκείνα που του ανήκουν.
Δεν είσαι λοιπόν εσύ ο πλεονέκτης; Δεν είσαι εσύ ο άρπαγας,
όταν οικειοποιείσαι όλα τα πλούτη που σου δόθηκαν,
με σκοπό να τα διαχειριστείς και να τα οικονομήσεις με πνεύμα αγάπης;
Ή αυτόν που απογυμνώνει τον ντυμένο, ο οποίος φοράει πλούσια ρούχα,
θα τον ονομάσουμε λωποδύτη, ενώ εκείνον που δεν ντύνει τον γυμνό,
ενώ μπορεί να το κάνει, θα του δώσουμε άλλο όνομα;
Το ψωμί που κρατάς εσύ στα χέρια σου και
το αποθηκεύεις, ανήκει σ’ αυτόν που πεινά.
Τα ρούχα που φυλάς στις ντουλάπες και
στις ιματιοθήκες, είναι εκείνου που είναι γυμνός.
Τα παπούτσια τα περίσσια είναι του ξυπόλυτου.
Τα χρήματα που τα συγκεντρώνεις και τα κρύβεις
στα βάθη της γης, είναι αυτού που τα χρειάζεται.
Επομένως τόσους αδικείς, όσους μπορούσες να ευεργετήσεις!
Το επίκαιρο και διαχρονικό μήνυμα
«Καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας»
Πόσο επίκαιρο και διαχρονικό μήνυμα «καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω» από τον μεγάλο δάσκαλο. Αναλογιζόμενη ότι η οικονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ακριβώς η υπερσυσσώρευση πλούτου στις αποθήκες του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Τότε είναι να αναρωτιέται, όχι τί δεν έχει καταλάβει ο σύγχρονος άνθρωπος, αλλά και τί δεν έχει θεσμοθετήσει σωστά η σύγχρονη κοινωνία. Και το χειρότερο όλων είναι ότι, τα σύγχρονα πλούτη, όχι μόνον δεν σαπίζουν στις αποθήκες αλλά, γεννούν συνεχώς νέα φορτία για τους κοπιώντες και πεφορτισμένους με την παραγωγή τους.
Και επειδή αυτή η ιδιαζόντως ερωτική σχέση των ολίγων, με την υπερσυσσώρευση του πλούτου, γεννά παραφροσύνη. Γι' αυτό και επί των ημερών μας, απονοηματοδοτείται ο λόγος από κάθε τι σημαινόμενο και αντικαθίσταται στην καλλίτερη των περιπτώσεων, με ένα πολύσημο, εν πολλοίς αμφίσημο και πολλάκις αντισημαινόμενο εννοιολόγημα, έξω και πέραν πάσης αμφισβητήσεως, όχι βέβαια λόγω αντικειμενικότητος, αλλά εν ονόματι ενός άκρατου υποκειμενισμού, που ενδυναμώνει το εγώ και διαλύει το εμείς.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, η κίνηση της ιστορίας αντί εξόδου από την ανωριμότητα και ενατένισης του ανθρώπου δια του συνανθρώπου στα «άνω» καθίσταται πορεία, όχι από αλλά προς τη βαρβαρότητα. Και τούτο μέρα με τη μέρα φαντάζει, όλο και η πιο πιθανή έκβαση της λογικής, «φάγωμεν, πίωμεν, αύριο γαρ αποθνήσκομεν».
Ερμηνεία Ευαγγελίου στην παραβολή
του Άφρονος Πλουσίου Κυριακή Θ' Λουκά
Θα λέγαμε πώς υπάρχει στο κυριακοδρόμιο της Εκκλησίας μας μια φθινοπωρινή τριλογία σχετικά με το πάθος του πλουτισμού και τον ίδιο τον πλούτο, της οποίας τριλογίας μέρος είναι η παραβολή του άφρονα πλούσιου.
Τα άλλα δύο μέρη αναφέρονται στην παραβολή του πλούσιου γείτονα του δικαίου Λαζάρου πού είδαμε προ δεκαπέντε ημερών και του πλούσιου νέου της ιγ' Κυριακής πού θα συναντήσουμε σε λίγες μέρες.
► Διαβάστε: Η Παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου στο έργο του Ντίκενς «Σκρουτζ - A Christmas Carol»
Ο χειμώνας είναι βαρύς για κάθε φτωχό και πένητα και ο άνθρωπος κάθε εποχής, δεν έχει το δικαίωμα να περιχαρακώνεται ειδωλολατρικά στην θεραπεία και λατρεία του εαυτού του και της απληστίας του, αλλά να κοιτάζει τον αδελφό του πού στερείται, γιατί κάθε εποχή ακμής ή παρακμής, κάθε χειμώνας, σε καιρό ειρήνης ή πολέμου είναι δυσβάσταχτος για τον ταπεινό λαό της γης.
Οι διατάξαντες την σειρά των περικοπών πατέρες και ερμηνείς του χρόνου στην Εκκλησία μας, ορθώς μιμούνται τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος προ του βαρέως χειμώνος και του λιμού της Ιουδαίας, προέβαλλε ως επαίτης δια Χριστόν την επαινετή λογία, τον έρανο για τους πάσχοντες και υστερούμενους αδελφούς.
Καν ο Ιερός Χρυσόστομος ορίζει τον πλούτο ως κάτι το άψυχο και αδιάβλητο, το οποίο δεν μπορεί να είναι κακό, παρά μόνον στην άκριτη διαχείριση του από τον καθένα μας, ο ίδιος ωστόσο πατέρας παραδέχεται πώς οι πλούσιοι είναι ελεεινότεροι ζητιάνοι από τους φτωχούς, γιατί αναπτύσσουν μια αρρωστημένη εξάρτηση από τα υλικά αγαθά, από την ακόρεστη δίψα για πλούτο και έτσι εξαχρειώνονται και γίνονται δούλοι της ύλης.
Ο ίδιος ο Χριστός αντιδιαστέλλει μεταξύ Θεού και μαμμωνά, της χαλδαϊκής θεότητας του πλούτου, διακηρύσσοντας πώς κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι ή δούλος στον Θεό ή δούλος στον μαμμωνά. Η πρόκριση αυτού του δαιμονίου, αυτού του πάθους, έναντι όλων των άλλων σε αντιδιαστολή με την λατρεία του Θεού, αποδεικνύει τον μεγάλο και επικίνδυνο πειρασμό, αυτού του σκοτεινού έρωτα.
Λένε οι πατέρες: «Ρίζα πάντων κακών η φιλαργυρία». Η απληστία στην πράξη της κατήντησε τα έθνη υπόδουλα και δυστυχισμένα, ενώ η πονηρή μεθοδεία των οικονομιστών εξαθλίωσε συνειδήσεις, λαούς και πρόσωπα.
Και πόσο ακριβά το πληρώνουμε όλοι σήμερα, την εποχή της περιβόητης οικονομικής κρίσης! Όταν υποδουλωθήκαμε στο χρήμα, υποδουλωθήκαμε στην θεραπεία ποικίλλων παθών και αλλοίμονο χάσαμε και την πνευματική και την σωματική μας περιουσία και ελευθερία.
Αδηφάγος ο άνθρωπος, καταστροφικός για την φύση, καταστροφικός για τον αδελφό του, επινοητικός στην εύρεση τρόπων, ώστε να ξεχειλίσει το μάτι και η κοιλία με αγαθά υλικά και πρόσκαιρα, εις βάρος κάθε συνειδησιακής ηθικής, κάθε αξίας, έναντι και ενάντια του Δικαιοκρίτη Θεού!
Ο άνθρωπος καταφέρνει να ξεχνάει τον θάνατο, το αιφνίδιο και ανέλπιστο του θανάτου. Οι ευλογημένες ψυχές γνωρίζοντας την αλήθεια πως «στον καθένα μας επίκειται να πεθάνει και μετά τούτο κρίσις», προσεύχονται στον Θεό, να τους βρει η έξοδος από τούτον τον κόσμο πνευματικά έτοιμους. Όσοι όμως θεοποίησαν την ματαιότητα του κόσμου, όχι μόνο δεν σκέφτονται την ώρα του θανάτου, αλλά καταφέρνουν να εξοβελίζουν από την σκέψη και την ζωή τους την φρικτή πραγματικότητα.
Από την άλλη, ένας διανοητής αυτού του αιώνα υπογραμμίζει ότι όσο ο άνθρωπος θυμάται τον θάνατο, πέφτει με τα μούτρα στην ικανοποίηση της σάρκας και των αισθήσεων του, για να προλάβει να κατακτήσει και να γευτεί τα πάντα, πριν πεθάνει. Γιατί στο νού του έχει ένα μεταθανάτιο Μηδέν. Την ανυπαρξία κοινωνίας ή μη κοινωνίας με τον Θεό. Μα μια τέτοια κοιλία και όχι άνθρωπος πλέον, ούτε με τα γήινα θα καταφέρει να χορτάσει, ούτε τα ουράνια θα απολαύσει ποτέ. Αυτή η ελεεινή πραγματικότητα επεκτείνει την έννοια του πλουσίου, δηλαδή του εγωϊστή και άθεου ανθρώπου σε κάθε τάξη οικονομική και κοινωνική, στον άνθρωπο της «διπλανής πόρτας», μια υπενθύμιση ακόμα και σε εμάς τους ίδιους.
Όταν αναπτύσσουμε συζήτηση ή διδασκαλία ή απλώς διανοούμαστε επί της παραβολής, πλάθουμε αυτομάτως και έχουμε προ οφθαλμών μας έναν απρόσωπο πλούσιο άνθρωπο, δυστυχισμένο και τάχα διαφορετικό από εμάς τους καθαρούς πένητες. Με απλά λόγια εντελώς διαφορετικό από τον ενάρετο και πτωχό μας εαυτό.
Είναι ξεκάθαρο και κατανοητό πώς ορισμένοι άνθρωποι είναι περισσότερο ικανοί προς το πλουτίζειν με έντιμους ή ανέντιμους τρόπους. Και άλλοι φαντάζουν πιό ευνοημένοι από τα συμβάντα και τα γεγονότα, ενώ ο γραφικός φιλάργυρος και μεγαλοκαρχαρίας είναι ευδιάκριτα πρόσωπα στο κοινωνικό στερέωμα.
Ποιος όμως θα διακρίνει την αφροσύνη της απληστίας και της ικανοποίησης του εγώ στις καθημερινές μέριμνες και στα μικροσυμφέροντα μας; Ποιός όμως θα έχει το θάρρος και την διάκριση να κατατάξει τον εαυτό του μετά του άφρονος πλούσιου, έστω και αν οι δικές του επιθυμίες και δραστηριότητες, έστω και οι θυσίες των αξιών και της προσωπικότητας του μοιάζουν ελαχιστότερες από το «καπιταλιστικό κτήνος»;
Ο Χριστός δεν μίλησε για ποσότητες αλλά για ποιότητα χαρακτήρα, βιώματος, επιλογών. Η απληστία, η αδιαφορία για τον άλλο, η θεραπεία της αυτού μεγαλειότητας του εαυτού μας, η σύλληψη μεγαλόπνοων σχεδίων χωρίς μνήμη θανάτου και ταπείνωσης, δεν αφορά αποκλειστικά τα υψηλά οικονομικά στρώματα, τα οποία συχνά αφορίζουμε από την σωτηρία λόγω κοινού φθόνου, αλλά το καθένα μας, τον καθένα άνθρωπο, τον άνθρωπο του μέσου όρου, επιρρεπή πάντα στα πάθη του.
Η Εκκλησία αυτή την περίοδο προβάλλει το εκκλησιαστικό αγαθό της νηστείας. Το ονομάζουμε αγαθό γιατί είναι από πολλές απόψεις. Και εκκλησιαστικό γιατί δεν είναι επιλογή προσωπική, αλλά κοινωνική έκφραση ολόκληρου του σώματος, κοινή εξωτερική έκφραση πού ερμηνεύεται ως δόσιμο της Εκκλησίας και του καθένα μας χωριστά προς τον κόσμο πού στερείται και πάσχει. Όταν νηστεύω εκτιμώ την αξία της ολιγάρκειας, εκτιμώ το δίκαιο και την αδικία ταυτόχρονα, γιατί γίνομαι σπλαχνικότερος στους λιγότερο ευνοημένους.
Η στέρηση με βοηθά στην ταπείνωση, στην μνήμη του πρόσκαιρου, με φέρνει στην θέση αυτού πού στερείται και αδικείται, αυτού πού μοιράζεται την κοινή φύση και πορεία με μένα, στην φιλοσοφία και υπέρβαση του θανάτου. Ο θάνατος τρομάζει τους υλοπαθείς και τους αμαρτωλούς, αυτούς πού αγαπούν τον εαυτό τους και όχι τους φιλοσόφους των ουσιαστικών πραγμάτων αυτού του βίου. Και πάνω απ' όλα με την νηστεία ξεριζώνω την καταραμένη φιλαργυρία. Δεν ζω για μένα, αλλά ο Χριστός πού μορφώνεται και ζει μέσα μου, αρχίζει και ζει για τον άλλο, γίνεται ο άλλος.
16 Εἶπε δέ παραβολήν πρός αὐτούς λέγων· Ἀνθρώπου τινός πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· 17 και διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τούς καρπούς μου; 18 και εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τάς ἀποθήκας καί μείζονας οἰκοδομήσω, καί συνάξω ἐκεῖ πάντα τά γεννήματά μου καί τά ἀγαθά μου, 19 καί ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· ψυχή, ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. 20 εἶπε δέ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; 21 οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶν.
Ερμηνευτική απόδοση: Ευαγγελίου ΚΑΤΑ
16 Είπε δε προς αυτούς και την εξής παραβολήν· «κάποιου πλουσίου ανθρώπου εσημείωσαν εξαιρετικήν ευφορίαν τα χωράφια του. 17 Και αυτός έπεσεν αμέσως εις αγωνιώδην συλλογήν και μέριμναν, λέγων· Τι να κάμω, διότι δεν έχω που να συγκεντρώσω και αποθηκεύσω τους καρπούς των χωραφιών μου; 18 Και ύστερα από μεγάλην σκέψιν είπε· τούτο θα κάμω· Θα κρημνίσω τας αποθήκας μου και θα οικοδομήσω άλλας μεγαλυτέρας, και θα συγκεντρώσω εκεί όλα τα γεννήματά μου και τα αγαθά μου. 19 Και θα πω εις την ψυχήν μου· Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά αποθηκευμένα για έτη πολλά· απόλαυσε την ζωήν, αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου. 20 Αφού δε ετοίμασε όλα και πριν προλάβη τίποτε από αυτά να απολαύση, του είπεν ο Θεός· ανόητε από την κακίαν σου άνθρωπε και απερίσκεπτε, αυτήν την νύκτα, που επίστευσες ότι θα αρχίση η απολαυστική ζωή σου, απαιτούν να πάρουν από σε χωρίς αναβολήν την ψυχήν σου· αυτά δε που έχεις ετοιμάσει, εις ποίον τώρα ανήκουν; 21 Έτσι παθαίνει και αυτό το τέλος έχει εκείνος, που εγωϊστικά θησαυαρίζει δια τον ευατόν του και δεν προσπαθεί να αποκτήση τον πλούτον των καλών έργων, εις τα οποία ευχαριστείται ο Θεός».
Ο Κύριος μας, έζησε και έδρασε κυρίως ανάμεσα στον λαό της γής και κατά κύριο λόγο για δημογραφικούς κυρίως αλλά και για θεολογικούς σκοπούς (ταπείνωση), οι απλοί και οι πολλοί ήταν οι αποδέκτες του κηρύγματος Του.
Θα ήταν φυσικά άδικο και λάθος από καθαρά κοινωνιστική προκατάληψη να αγνοήσουμε πώς ο Κύριος δεν απευθύνθηκε μόνο στους φτωχούς και τους απλούς (άσχετα αν έζησε ως τέτοιος και άσχετα αν αυτοί μάλλον Τον αποδέχτηκαν), αλλά ως ιατρός πάσης ασθενείας, έδειξε μέριμνα και προς τους πλουσίους, τους ηγέτες και τους θρησκευτικούς αρχηγούς.
Ήρθε να αναπλάσει τον άνθρωπο κάθε τάξης και να τον σώσει από τον θάνατο της αμαρτίας. Και σε αυτές τις τάξεις εμφιλοχωρεί κάθε είδους αμαρτίας και παρεκτροπής.
Όταν ο Κύριος λοιπόν απηύθυνε τις περί απλήστων και αδίκων πλουσίων παραβολές, όταν φιλοξενήθηκε στην οικία του Φαρισαίου, όταν μίλησε για άδικο κριτή, όταν επέλεξε ανάμεσα στους προσκεκλημένους τον τελώνη και τον πλούσιο νεανίσκο, επέδειξε φιλανθρωπία και αγάπη και ενδιαφέρθηκε για την σωτηρία τους. Είναι αφέλεια σκληρή να δεχτούμε πώς περιορίστηκε μόνο στις μάζες γιατί εκεί θα έβρισκε μοναδική αποδοχή. Γιατί ο ίδιος δεν ήρθε να κηρύξει ηθική και κοινωνικό μήνυμα, αλλά μετάνοια εις άφεσιν αμαρτιών.
Τον αυτό σκοπό είχε και ο προ και μετά του Κυρίου προφητικός ελεγχτικός λόγος από τους κατά καιρούς θρησκευτικούς ηγέτες.
Διάβαζα σήμερα την ιστορία του Ναβουχοδονόσορα. Ο βασιλιάς αυτός δεν σεβάστηκε ούτε ανθρώπινες ζωές, ούτε Ιερά, ούτε τίποτα. Και μάλιστα η έπαρση και η σκληρότητα του έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε να στήσει το είδωλο του σε κολοσσιαίες διαστάσεις και να απαιτήσει να το προσκυνήσουν όλοι, με την ποινή του θανάτου. Έριξε μάλιστα τους τρεις παίδες στην κάμινο για να μην μείνει ίχνος από αυτούς και το «μίασμα της ασέβειας» τους προς το πρόσωπο του. Έγινε δηλαδή θεός, αντίχριστος εωσφόρος. Στο τέλος κατάντησε να τρέχει μέσα στις ερημιές και να τρώει χορτάρια σαν κτήνος. Και τον έδεσαν με αλυσίδες γιατί αποτρελάθηκε και αποκτηνώθηκε τελείως. Το βασίλειο του σε λίγο έπεσε σε χέρια εχθρών.
Αυτή είναι μια διδακτική ιστορία για όλους τους ηγέτες και τους δικτατορίσκους της πολιτικής και οικονομικής μας ζωής. Η έπαρση και η μεγαλαυχία ταπεινώνεται με τον χειρότερο τρόπο. Και αποκτηνώνει (αφροσύνη). Κάποια στιγμή θα αποβεί σε μεγάλη συντριβή. Και μετά την συντριβή την κοινωνική και επίγεια, συνεχίζεται μια απείρως οδυνηρότερη κόλαση.
Ο λόγος μας λοιπόν εδώ προς κάθε δυνάστη και μικρόθεο υπερήφανο, είναι λόγος φιλανθρωπίας. Αν δεν μετανοήσουν έμπρακτα έναντι του Θεού και δεν αποκαταστήσουν κάθε αδικία με εκφραστικό και άμεσο τρόπο, τους περιμένει μια ποινή τεράστια, την οποία οι ίδιοι οικοδομούν για τον εαυτό τους. Καιρό τους δίνει ο Κύριος. Και οι περισσότεροι το αγνοούν!
Δυστυχώς η ιστορία δεν διδάσκει αυτόν πού έχει πηρωθεί και έχει κουφαθεί και χάσει κάθε λογική από την απληστία και την ειδωλοποίηση του ασήμαντου εαυτού του. Ευχόμαστε το ευαγγέλιο να είναι το παγοθραυστικό σε μια τέτοια αφροσύνη και κόλαση και να μπεί ένα ίχνος συναίσθησης σε τέτοιες καρδιές.
Από ελεημοσύνη το ευχόμαστε. Γιατί σε εμάς τους πολλούς και φτωχούς, έχουν μείνει αρκετά ίχνη ταπείνωσης και αλληλεγγύης ακόμα. Λέω ίχνη γιατί και στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις επιβιώνουν τέτοιες συμπεριφορές συχνά. Και ίσως η ποσότητα να μην έχει καμία σημασία σε σχέση με την ποιότητα. Όποιος είναι εύσπλαχνος θα βρει ευσπλαχνία. Ο υπερήφανος όμως θα καταγκρεμιστεί.
Σήμερα στους Ιερούς Ναούς αναγνώστηκε η ευαγγελική περικοπή που περιείχε την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου. Θυμήθηκα ακούγοντας την, το τραγούδι «Κυρ' Παντελή που είναι η σημερινή έκφραση του φρονήματος αυτού «του άφρονος πλουσίου» και ακόμα ότι την περίοδο από το 1998 ως τα 2007, το φρόνημα αυτό του κυνηγιού του πλουτισμού μέσω του χρηματιστηρίου, μας είχε κυριεύσει! Ήλθε όμως η οικονομική κρίση του 2010 και μετά και τα διαβολομαζώματα του Χρηματιστηρίου έγιναν για το 99% όλων μας ανεμοσκορπίσματα. Και το 1% που «κέρδισε» τι κέρδισε! Ας ακούσουμε το τραγούδι «κυρ' Παντελή» εκεί καθαρά μας το λέει:
Η αφροσύνη της απληστίας
Τις τελευταίες αυτές Κυριακές, συχνά το ευαγγέλιο αναφέρεται στον πλούτο και την ασπλαχνία. Διότι ο χειμώνας ο οποίος έρχεται,είναι βαρύς για κάθε φτωχό και πένητα και ο άνθρωπος κάθε εποχής δεν έχει το δικαίωμα να περιορίζεται στην λατρεία του εαυτού του και την δουλεία στην απληστία του, αλλά να κοιτάζει τον αδελφό του πού στερείται, γιατί κάθε χειμώνας είναι δυσβάσταχτος για τον ταπεινό και πολύ λαό .Οι πατέρες οι οποίοι διέταξαν την σειρά των ευαγγελίων μιμούνται θα λέγαμε τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος πριν από τον βαρύ χειμώνα σε καιρό πείνας έγινε επαίτης για τον Χριστόν με την περίφημη λογία, τον έρανο δηλαδή των εκκλησιών για την δοκιμαζόμενη εκκλησία της Ιουδαίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος ορίζει τον πλούτο ως κάτι το άψυχο και αδιάβλητο, το οποίο δεν μπορεί να είναι κακό, παρά μόνον στην άκριτη διαχείριση του από τον καθένα μας. Ο ίδιος ωστόσο πατέρας παραδέχεται πώς οι πλούσιοι είναι ελεεινότεροι ζητιάνοι από τους φτωχούς, γιατί αναπτύσσουν μια αρρωστημένη εξάρτηση από τα υλικά αγαθά, από την ακόρεστη δίψα για πλούτο και έτσι εξαχρειώνονται και γίνονται δούλοι της ύλης.
Ο ίδιος ο Χριστός ανάμεσα σε όλα τα δαιμόνια, ονόμασε τον Μαμωνά, την χαλδαϊκή θεότητα του πλούτου, σαν ανταγωνιστή του Θεού στην καρδιά των ανθρώπων. Και είπε με έμφαση πως κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι ή δούλος στον Θεό ή δούλος στον Μαμωνά. Η πρόκριση της λατρείας αυτού του δαιμονίου, αυτού του πάθους, έναντι όλων των άλλων, αποδεικνύει τον μεγάλο και επικίνδυνο πειρασμό, αυτού του σκοτεινού έρωτα.
Λένε οι πατέρες: «Ρίζα πάντων κακών η φιλαργυρία». Η απληστία στην πράξη της κατάντησε τα έθνη υπόδουλα και δυστυχισμένα, ενώ η πονηρή μεθοδεία των οικονομιστών εξαθλίωσε συνειδήσεις, λαούς και πρόσωπα. Και πόσο ακριβά το πληρώνουμε όλοι σήμερα, την εποχή της περιβόητης οικονομικής κρίσης! Όταν υποδουλωθήκαμε στο χρήμα, υποδουλωθήκαμε στην θεραπεία ποικίλλων παθών και αλλοίμονο χάσαμε και την πνευματική και την σωματική μας περιουσία και ελευθερία.
Αδηφάγος ο άνθρωπος, καταστροφικός για την φύση, καταστροφικός για τον αδελφό του, επινοητικός στην εύρεση τρόπων, ώστε να ξεχειλίσει το μάτι και η κοιλία με αγαθά υλικά και πρόσκαιρα, εις βάρος κάθε συνειδησιακής ηθικής, κάθε αξίας, έναντι και ενάντια του Δικαιοκρίτη Θεού! Ο άνθρωπος καταφέρνει να ξεχνάει τον θάνατο, το αιφνίδιο και ανέλπιστο του θανάτου. Οι ευλογημένες ψυχές γνωρίζοντας την αλήθεια πως «στον καθένα μας επίκειται να πεθάνει και μετά τούτο κρίσις», προσεύχονται στον Θεό, να τους βρει η έξοδος από τούτον τον κόσμο πνευματικά έτοιμους. Όσοι όμως θεοποίησαν την ματαιότητα του κόσμου, όχι μόνο δεν σκέφτονται την ώρα του θανάτου, αλλά καταφέρνουν να εξοβελίζουν από την σκέψη και την ζωή τους την φρικτή πραγματικότητα. Από την άλλη, ένας διανοητής αυτού του αιώνα υπογραμμίζει ότι όσο ο άνθρωπος θυμάται τον θάνατο, πέφτει με τα μούτρα στην ικανοποίηση της σάρκας και των αισθήσεων του, για να προλάβει να κατακτήσει και να γευτεί τα πάντα, πριν πεθάνει. Γιατί στο νού του έχει ένα μεταθανάτιο Μηδέν. Την ανυπαρξία κοινωνίας ή μη κοινωνίας με τον Θεό. Μα μια τέτοια κοιλία και όχι άνθρωπος πλέον, ούτε με τα γήινα θα καταφέρει να χορτάσει, ούτε τα ουράνια θα απολαύσει ποτέ. Αυτή η ελεεινή πραγματικότητα επεκτείνει την έννοια του πλουσίου, δηλαδή του εγωϊστή και άθεου ανθρώπου σε κάθε τάξη οικονομική και κοινωνική, στον άνθρωπο της «διπλανής πόρτας», μια υπενθύμιση ακόμα και σε εμάς τους ίδιους.
Η Εκκλησία αυτή την περίοδο προβάλλει το εκκλησιαστικό αγαθό της νηστείας. Το ονομάζουμε αγαθό γιατί είναι από πολλές απόψεις. Και εκκλησιαστικό γιατί δεν είναι επιλογή προσωπική, αλλά κοινωνική έκφραση ολόκληρου του σώματος, κοινή εξωτερική έκφραση πού ερμηνεύεται ως δόσιμο της Εκκλησίας και του καθένα μας χωριστά προς τον κόσμο πού στερείται και πάσχει. Όταν νηστεύω εκτιμώ την αξία της ολιγάρκειας, εκτιμώ το δίκαιο και την αδικία ταυτόχρονα, γιατί γίνομαι σπλαχνικότερος στους λιγότερο ευνοημένους. Η στέρηση με βοηθά στην ταπείνωση, στην μνήμη του πρόσκαιρου, με φέρνει στην θέση αυτού πού στερείται και αδικείται, αυτού πού μοιράζεται την κοινή φύση και πορεία με μένα, στην φιλοσοφία και υπέρβαση του θανάτου. Γιατί ο θάνατος τρομάζει τους υλοπαθείς και τους αμαρτωλούς, αυτούς πού αγαπούν τον εαυτό τους και όχι τους φιλοσόφους των ουσιαστικών πραγμάτων αυτού του βίου. Και πάνω απ' όλα με την νηστεία ξεριζώνω την καταραμένη φιλαργυρία. Δεν ζω για μένα, αλλά ο Χριστός πού μορφώνεται και ζεί μέσα μου, αρχίζει και ζεί για τον άλλο, γίνεται ο άλλος. Μοιράζομαι το ψωμί μου και κάτι περισσότερο: το στερούμαι για να το διανείμω. Η αφροσύνη της απληστίας, η τρέλα του ειδώλου εγώ θεραπεύεται με αυτό το μοίρασμα και το δόσιμο.
Ας βγούμε λοιπόν από την φυλακή του εαυτού μας, μήπως βρούμε την πραγματική ελευθερία. Η Εκκλησία μας δίνει συνεχώς πνευματικές ευκαιρίες και αφορμές με έμπρακτα παραδείγματα και μακρές περιόδους επιστροφής, όπως αυτή η σαρακοστή των Χριστουγέννων. Ας την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον!
«Ανθρώπου τινός πλουσίου ηὐφόρησεν ἡ χώρα, και διελογίζετο ἐν αὐτῶ λέγων: Τί ποιήσω και οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τούς καρπούς μου; Και εἶπε: Τοῦτο ποιήσω, καθελῶ τςα ἀποθήκας και μείζονας οἰκοδομήσω, και συνάξω ἐκεῖ πάντα τα γενήματά μου και τα ἀγαθά μου...»
Στην προκειμένη περίπτωση, το «φάγε, πίε και εὐφραίνου» ισχύει για μία ὀλιγαρχία, ἀφοῦ και το μεγαλύτερο μέρος τοῦ λαοῦ ὑφισταται τη λιτότητα και την ἐλαστικότητα τῶν έργασιακῶν σχέσεων, προκειμένου να συγεντρωθοῦν τα πλεονάσματα. Ἐξάλλου, ἡ συγκεκριμένη χώρα «ηὐφόρησεν» χάρη στα πλεονεκτήματα πού τῆς παρέχει ἡ λειτουργία τῆς Εὐρωζώνης, σε συνδυασμὸ με την ἐπιθετικὴ στρατηγικὴ στις ἐξαγωγές.
Όλα αὐτά φαίνονται καλά, ἀλλά δεν βγαίνουν πάντα σε καλό. Στην προκειμένη περίπτωση, ἡ «πολιτική οἰκονομία» τοῦ Εὐαγγελίου φαίνεται να ἐπιβεβαιώνεται κατά τρόπο απροσδόκητα ἄμεσο: τό ἐμπορικό πλεόνασμα γίνεται μειονέκτημα, διότι δηλητηριάζει τις σχέσεις μέ τις ἄλλες χῶρες.
Οἱ έκτός Εὐρωζώνης χῶρες θα ἀπαντήσουν με ἀντίμετρα και προστατευτικά μέτρα. Στην Εὐρωζώνη, ὅπου μηχανισμός ἄμυνας δεν ὑπάρχει, ἡ γερμανική ἐπικυριαρχία πού ἔγινε φανερή με ὅλη της τη βαναυσότητα στη περίπτωση τῆς Ἑλλάδας, για ἄλλη μια φορά ἔχει ήδη ὁδηγήσει στην ἠθική ἀπαξίωση. Όταν γίνεται λόγος για «4ο Ράιχ» και «νέου τύπου κατοχή», για ἄλλη μια φορά ἡ Γερμανία χάνει την ψυχή της.
Μοιράζομαι το ψωμί μου και κάτι περισσότερο: το στερούμαι για να το διανείμω. Η αφροσύνη της απληστίας, η τρέλα του ειδώλου εγώ θεραπεύεται με αυτό το μοίρασμα και το δώσιμο.
Ας βγούμε λοιπόν από την φυλακή του εαυτού μας, μήπως βρούμε την πραγματική ελευθερία. Η Εκκλησία μας δίνει συνεχώς πνευματικές ευκαιρίες και αφορμές με έμπρακτα παραδείγματα και μακρές περιόδους επιστροφής, όπως αυτή η Σαρακοστή των Χριστουγέννων. Ας την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον!
► Διαβάστε: Ο σκοπός των εραστών του χρήματος και της εξουσίας
Ας βγούμε λοιπόν από την φυλακή του εαυτού μας, μήπως βρούμε την πραγματική ελευθερία. Η Εκκλησία μας δίνει συνεχώς πνευματικές ευκαιρίες και αφορμές με έμπρακτα παραδείγματα και μακρές περιόδους επιστροφής, όπως αυτή η Σαρακοστή των Χριστουγέννων. Ας την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον!
► Διαβάστε: Ο σκοπός των εραστών του χρήματος και της εξουσίας
Το Ευαγγέλιο: Κυριακή ΚΑ' (Θ' Λουκά)
Ἡ παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου
16 Εἶπε δέ παραβολήν πρός αὐτούς λέγων· Ἀνθρώπου τινός πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· 17 και διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τούς καρπούς μου; 18 και εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τάς ἀποθήκας καί μείζονας οἰκοδομήσω, καί συνάξω ἐκεῖ πάντα τά γεννήματά μου καί τά ἀγαθά μου, 19 καί ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· ψυχή, ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. 20 εἶπε δέ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; 21 οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶν.
Ερμηνευτική απόδοση: Ευαγγελίου ΚΑΤΑ
ΛΟΥΚΑΝ ΙΒ' 16 - 21 υπό Ιωάννου Θ. Κολιτσάρα.
16 Είπε δε προς αυτούς και την εξής παραβολήν· «κάποιου πλουσίου ανθρώπου εσημείωσαν εξαιρετικήν ευφορίαν τα χωράφια του. 17 Και αυτός έπεσεν αμέσως εις αγωνιώδην συλλογήν και μέριμναν, λέγων· Τι να κάμω, διότι δεν έχω που να συγκεντρώσω και αποθηκεύσω τους καρπούς των χωραφιών μου; 18 Και ύστερα από μεγάλην σκέψιν είπε· τούτο θα κάμω· Θα κρημνίσω τας αποθήκας μου και θα οικοδομήσω άλλας μεγαλυτέρας, και θα συγκεντρώσω εκεί όλα τα γεννήματά μου και τα αγαθά μου. 19 Και θα πω εις την ψυχήν μου· Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά αποθηκευμένα για έτη πολλά· απόλαυσε την ζωήν, αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου. 20 Αφού δε ετοίμασε όλα και πριν προλάβη τίποτε από αυτά να απολαύση, του είπεν ο Θεός· ανόητε από την κακίαν σου άνθρωπε και απερίσκεπτε, αυτήν την νύκτα, που επίστευσες ότι θα αρχίση η απολαυστική ζωή σου, απαιτούν να πάρουν από σε χωρίς αναβολήν την ψυχήν σου· αυτά δε που έχεις ετοιμάσει, εις ποίον τώρα ανήκουν; 21 Έτσι παθαίνει και αυτό το τέλος έχει εκείνος, που εγωϊστικά θησαυαρίζει δια τον ευατόν του και δεν προσπαθεί να αποκτήση τον πλούτον των καλών έργων, εις τα οποία ευχαριστείται ο Θεός».
Το τέλος των υπερηφάνων
Nebuchadnezzar/Ναβουχοδονόσωρ 1795
του Ουίλιαμ Μπλέικ (William Blake)
Ο Κύριος μας, έζησε και έδρασε κυρίως ανάμεσα στον λαό της γής και κατά κύριο λόγο για δημογραφικούς κυρίως αλλά και για θεολογικούς σκοπούς (ταπείνωση), οι απλοί και οι πολλοί ήταν οι αποδέκτες του κηρύγματος Του.
Θα ήταν φυσικά άδικο και λάθος από καθαρά κοινωνιστική προκατάληψη να αγνοήσουμε πώς ο Κύριος δεν απευθύνθηκε μόνο στους φτωχούς και τους απλούς (άσχετα αν έζησε ως τέτοιος και άσχετα αν αυτοί μάλλον Τον αποδέχτηκαν), αλλά ως ιατρός πάσης ασθενείας, έδειξε μέριμνα και προς τους πλουσίους, τους ηγέτες και τους θρησκευτικούς αρχηγούς.
Ήρθε να αναπλάσει τον άνθρωπο κάθε τάξης και να τον σώσει από τον θάνατο της αμαρτίας. Και σε αυτές τις τάξεις εμφιλοχωρεί κάθε είδους αμαρτίας και παρεκτροπής.
Όταν ο Κύριος λοιπόν απηύθυνε τις περί απλήστων και αδίκων πλουσίων παραβολές, όταν φιλοξενήθηκε στην οικία του Φαρισαίου, όταν μίλησε για άδικο κριτή, όταν επέλεξε ανάμεσα στους προσκεκλημένους τον τελώνη και τον πλούσιο νεανίσκο, επέδειξε φιλανθρωπία και αγάπη και ενδιαφέρθηκε για την σωτηρία τους. Είναι αφέλεια σκληρή να δεχτούμε πώς περιορίστηκε μόνο στις μάζες γιατί εκεί θα έβρισκε μοναδική αποδοχή. Γιατί ο ίδιος δεν ήρθε να κηρύξει ηθική και κοινωνικό μήνυμα, αλλά μετάνοια εις άφεσιν αμαρτιών.
Τον αυτό σκοπό είχε και ο προ και μετά του Κυρίου προφητικός ελεγχτικός λόγος από τους κατά καιρούς θρησκευτικούς ηγέτες.
Διάβαζα σήμερα την ιστορία του Ναβουχοδονόσορα. Ο βασιλιάς αυτός δεν σεβάστηκε ούτε ανθρώπινες ζωές, ούτε Ιερά, ούτε τίποτα. Και μάλιστα η έπαρση και η σκληρότητα του έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε να στήσει το είδωλο του σε κολοσσιαίες διαστάσεις και να απαιτήσει να το προσκυνήσουν όλοι, με την ποινή του θανάτου. Έριξε μάλιστα τους τρεις παίδες στην κάμινο για να μην μείνει ίχνος από αυτούς και το «μίασμα της ασέβειας» τους προς το πρόσωπο του. Έγινε δηλαδή θεός, αντίχριστος εωσφόρος. Στο τέλος κατάντησε να τρέχει μέσα στις ερημιές και να τρώει χορτάρια σαν κτήνος. Και τον έδεσαν με αλυσίδες γιατί αποτρελάθηκε και αποκτηνώθηκε τελείως. Το βασίλειο του σε λίγο έπεσε σε χέρια εχθρών.
Αυτή είναι μια διδακτική ιστορία για όλους τους ηγέτες και τους δικτατορίσκους της πολιτικής και οικονομικής μας ζωής. Η έπαρση και η μεγαλαυχία ταπεινώνεται με τον χειρότερο τρόπο. Και αποκτηνώνει (αφροσύνη). Κάποια στιγμή θα αποβεί σε μεγάλη συντριβή. Και μετά την συντριβή την κοινωνική και επίγεια, συνεχίζεται μια απείρως οδυνηρότερη κόλαση.
Ο λόγος μας λοιπόν εδώ προς κάθε δυνάστη και μικρόθεο υπερήφανο, είναι λόγος φιλανθρωπίας. Αν δεν μετανοήσουν έμπρακτα έναντι του Θεού και δεν αποκαταστήσουν κάθε αδικία με εκφραστικό και άμεσο τρόπο, τους περιμένει μια ποινή τεράστια, την οποία οι ίδιοι οικοδομούν για τον εαυτό τους. Καιρό τους δίνει ο Κύριος. Και οι περισσότεροι το αγνοούν!
Δυστυχώς η ιστορία δεν διδάσκει αυτόν πού έχει πηρωθεί και έχει κουφαθεί και χάσει κάθε λογική από την απληστία και την ειδωλοποίηση του ασήμαντου εαυτού του. Ευχόμαστε το ευαγγέλιο να είναι το παγοθραυστικό σε μια τέτοια αφροσύνη και κόλαση και να μπεί ένα ίχνος συναίσθησης σε τέτοιες καρδιές.
Από ελεημοσύνη το ευχόμαστε. Γιατί σε εμάς τους πολλούς και φτωχούς, έχουν μείνει αρκετά ίχνη ταπείνωσης και αλληλεγγύης ακόμα. Λέω ίχνη γιατί και στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις επιβιώνουν τέτοιες συμπεριφορές συχνά. Και ίσως η ποσότητα να μην έχει καμία σημασία σε σχέση με την ποιότητα. Όποιος είναι εύσπλαχνος θα βρει ευσπλαχνία. Ο υπερήφανος όμως θα καταγκρεμιστεί.
Ο «Κυρ' Παντελής» η σημερινή έκφραση «του άφρονος πλουσίου»
Σήμερα στους Ιερούς Ναούς αναγνώστηκε η ευαγγελική περικοπή που περιείχε την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου. Θυμήθηκα ακούγοντας την, το τραγούδι «Κυρ' Παντελή που είναι η σημερινή έκφραση του φρονήματος αυτού «του άφρονος πλουσίου» και ακόμα ότι την περίοδο από το 1998 ως τα 2007, το φρόνημα αυτό του κυνηγιού του πλουτισμού μέσω του χρηματιστηρίου, μας είχε κυριεύσει! Ήλθε όμως η οικονομική κρίση του 2010 και μετά και τα διαβολομαζώματα του Χρηματιστηρίου έγιναν για το 99% όλων μας ανεμοσκορπίσματα. Και το 1% που «κέρδισε» τι κέρδισε! Ας ακούσουμε το τραγούδι «κυρ' Παντελή» εκεί καθαρά μας το λέει:
Η αφροσύνη της απληστίας
Τις τελευταίες αυτές Κυριακές, συχνά το ευαγγέλιο αναφέρεται στον πλούτο και την ασπλαχνία. Διότι ο χειμώνας ο οποίος έρχεται,είναι βαρύς για κάθε φτωχό και πένητα και ο άνθρωπος κάθε εποχής δεν έχει το δικαίωμα να περιορίζεται στην λατρεία του εαυτού του και την δουλεία στην απληστία του, αλλά να κοιτάζει τον αδελφό του πού στερείται, γιατί κάθε χειμώνας είναι δυσβάσταχτος για τον ταπεινό και πολύ λαό .Οι πατέρες οι οποίοι διέταξαν την σειρά των ευαγγελίων μιμούνται θα λέγαμε τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος πριν από τον βαρύ χειμώνα σε καιρό πείνας έγινε επαίτης για τον Χριστόν με την περίφημη λογία, τον έρανο δηλαδή των εκκλησιών για την δοκιμαζόμενη εκκλησία της Ιουδαίας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος ορίζει τον πλούτο ως κάτι το άψυχο και αδιάβλητο, το οποίο δεν μπορεί να είναι κακό, παρά μόνον στην άκριτη διαχείριση του από τον καθένα μας. Ο ίδιος ωστόσο πατέρας παραδέχεται πώς οι πλούσιοι είναι ελεεινότεροι ζητιάνοι από τους φτωχούς, γιατί αναπτύσσουν μια αρρωστημένη εξάρτηση από τα υλικά αγαθά, από την ακόρεστη δίψα για πλούτο και έτσι εξαχρειώνονται και γίνονται δούλοι της ύλης.
Ο ίδιος ο Χριστός ανάμεσα σε όλα τα δαιμόνια, ονόμασε τον Μαμωνά, την χαλδαϊκή θεότητα του πλούτου, σαν ανταγωνιστή του Θεού στην καρδιά των ανθρώπων. Και είπε με έμφαση πως κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι ή δούλος στον Θεό ή δούλος στον Μαμωνά. Η πρόκριση της λατρείας αυτού του δαιμονίου, αυτού του πάθους, έναντι όλων των άλλων, αποδεικνύει τον μεγάλο και επικίνδυνο πειρασμό, αυτού του σκοτεινού έρωτα.
Λένε οι πατέρες: «Ρίζα πάντων κακών η φιλαργυρία». Η απληστία στην πράξη της κατάντησε τα έθνη υπόδουλα και δυστυχισμένα, ενώ η πονηρή μεθοδεία των οικονομιστών εξαθλίωσε συνειδήσεις, λαούς και πρόσωπα. Και πόσο ακριβά το πληρώνουμε όλοι σήμερα, την εποχή της περιβόητης οικονομικής κρίσης! Όταν υποδουλωθήκαμε στο χρήμα, υποδουλωθήκαμε στην θεραπεία ποικίλλων παθών και αλλοίμονο χάσαμε και την πνευματική και την σωματική μας περιουσία και ελευθερία.
Αδηφάγος ο άνθρωπος, καταστροφικός για την φύση, καταστροφικός για τον αδελφό του, επινοητικός στην εύρεση τρόπων, ώστε να ξεχειλίσει το μάτι και η κοιλία με αγαθά υλικά και πρόσκαιρα, εις βάρος κάθε συνειδησιακής ηθικής, κάθε αξίας, έναντι και ενάντια του Δικαιοκρίτη Θεού! Ο άνθρωπος καταφέρνει να ξεχνάει τον θάνατο, το αιφνίδιο και ανέλπιστο του θανάτου. Οι ευλογημένες ψυχές γνωρίζοντας την αλήθεια πως «στον καθένα μας επίκειται να πεθάνει και μετά τούτο κρίσις», προσεύχονται στον Θεό, να τους βρει η έξοδος από τούτον τον κόσμο πνευματικά έτοιμους. Όσοι όμως θεοποίησαν την ματαιότητα του κόσμου, όχι μόνο δεν σκέφτονται την ώρα του θανάτου, αλλά καταφέρνουν να εξοβελίζουν από την σκέψη και την ζωή τους την φρικτή πραγματικότητα. Από την άλλη, ένας διανοητής αυτού του αιώνα υπογραμμίζει ότι όσο ο άνθρωπος θυμάται τον θάνατο, πέφτει με τα μούτρα στην ικανοποίηση της σάρκας και των αισθήσεων του, για να προλάβει να κατακτήσει και να γευτεί τα πάντα, πριν πεθάνει. Γιατί στο νού του έχει ένα μεταθανάτιο Μηδέν. Την ανυπαρξία κοινωνίας ή μη κοινωνίας με τον Θεό. Μα μια τέτοια κοιλία και όχι άνθρωπος πλέον, ούτε με τα γήινα θα καταφέρει να χορτάσει, ούτε τα ουράνια θα απολαύσει ποτέ. Αυτή η ελεεινή πραγματικότητα επεκτείνει την έννοια του πλουσίου, δηλαδή του εγωϊστή και άθεου ανθρώπου σε κάθε τάξη οικονομική και κοινωνική, στον άνθρωπο της «διπλανής πόρτας», μια υπενθύμιση ακόμα και σε εμάς τους ίδιους.
Η Εκκλησία αυτή την περίοδο προβάλλει το εκκλησιαστικό αγαθό της νηστείας. Το ονομάζουμε αγαθό γιατί είναι από πολλές απόψεις. Και εκκλησιαστικό γιατί δεν είναι επιλογή προσωπική, αλλά κοινωνική έκφραση ολόκληρου του σώματος, κοινή εξωτερική έκφραση πού ερμηνεύεται ως δόσιμο της Εκκλησίας και του καθένα μας χωριστά προς τον κόσμο πού στερείται και πάσχει. Όταν νηστεύω εκτιμώ την αξία της ολιγάρκειας, εκτιμώ το δίκαιο και την αδικία ταυτόχρονα, γιατί γίνομαι σπλαχνικότερος στους λιγότερο ευνοημένους. Η στέρηση με βοηθά στην ταπείνωση, στην μνήμη του πρόσκαιρου, με φέρνει στην θέση αυτού πού στερείται και αδικείται, αυτού πού μοιράζεται την κοινή φύση και πορεία με μένα, στην φιλοσοφία και υπέρβαση του θανάτου. Γιατί ο θάνατος τρομάζει τους υλοπαθείς και τους αμαρτωλούς, αυτούς πού αγαπούν τον εαυτό τους και όχι τους φιλοσόφους των ουσιαστικών πραγμάτων αυτού του βίου. Και πάνω απ' όλα με την νηστεία ξεριζώνω την καταραμένη φιλαργυρία. Δεν ζω για μένα, αλλά ο Χριστός πού μορφώνεται και ζεί μέσα μου, αρχίζει και ζεί για τον άλλο, γίνεται ο άλλος. Μοιράζομαι το ψωμί μου και κάτι περισσότερο: το στερούμαι για να το διανείμω. Η αφροσύνη της απληστίας, η τρέλα του ειδώλου εγώ θεραπεύεται με αυτό το μοίρασμα και το δόσιμο.
Ας βγούμε λοιπόν από την φυλακή του εαυτού μας, μήπως βρούμε την πραγματική ελευθερία. Η Εκκλησία μας δίνει συνεχώς πνευματικές ευκαιρίες και αφορμές με έμπρακτα παραδείγματα και μακρές περιόδους επιστροφής, όπως αυτή η σαρακοστή των Χριστουγέννων. Ας την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον!
Ο Άφρων πλούσιος της παραβολής ΕΧΕΙ ΟΝΟΜΑ
«Ανθρώπου τινός πλουσίου ηὐφόρησεν ἡ χώρα, και διελογίζετο ἐν αὐτῶ λέγων: Τί ποιήσω και οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τούς καρπούς μου; Και εἶπε: Τοῦτο ποιήσω, καθελῶ τςα ἀποθήκας και μείζονας οἰκοδομήσω, και συνάξω ἐκεῖ πάντα τα γενήματά μου και τα ἀγαθά μου...»
Στην προκειμένη περίπτωση, το «φάγε, πίε και εὐφραίνου» ισχύει για μία ὀλιγαρχία, ἀφοῦ και το μεγαλύτερο μέρος τοῦ λαοῦ ὑφισταται τη λιτότητα και την ἐλαστικότητα τῶν έργασιακῶν σχέσεων, προκειμένου να συγεντρωθοῦν τα πλεονάσματα. Ἐξάλλου, ἡ συγκεκριμένη χώρα «ηὐφόρησεν» χάρη στα πλεονεκτήματα πού τῆς παρέχει ἡ λειτουργία τῆς Εὐρωζώνης, σε συνδυασμὸ με την ἐπιθετικὴ στρατηγικὴ στις ἐξαγωγές.
Όλα αὐτά φαίνονται καλά, ἀλλά δεν βγαίνουν πάντα σε καλό. Στην προκειμένη περίπτωση, ἡ «πολιτική οἰκονομία» τοῦ Εὐαγγελίου φαίνεται να ἐπιβεβαιώνεται κατά τρόπο απροσδόκητα ἄμεσο: τό ἐμπορικό πλεόνασμα γίνεται μειονέκτημα, διότι δηλητηριάζει τις σχέσεις μέ τις ἄλλες χῶρες.
Οἱ έκτός Εὐρωζώνης χῶρες θα ἀπαντήσουν με ἀντίμετρα και προστατευτικά μέτρα. Στην Εὐρωζώνη, ὅπου μηχανισμός ἄμυνας δεν ὑπάρχει, ἡ γερμανική ἐπικυριαρχία πού ἔγινε φανερή με ὅλη της τη βαναυσότητα στη περίπτωση τῆς Ἑλλάδας, για ἄλλη μια φορά ἔχει ήδη ὁδηγήσει στην ἠθική ἀπαξίωση. Όταν γίνεται λόγος για «4ο Ράιχ» και «νέου τύπου κατοχή», για ἄλλη μια φορά ἡ Γερμανία χάνει την ψυχή της.
► Διαβάστε: Δεν πρέπει να δανείζουμε με τόκο (Μ. Βασιλείου)
Αυτά που θαυμάζουν και επιθυμούν οι περισσότεροι
Marilyn Monroe: «Τα διαμάντια είναι ο καλύτερος φίλος των
κοριτσιών» Χριστιανές: Ο πιο πολύτιμος Μαργαρίτης, Ο Χριστός !
Πολυτελές Γιότ Eclipse – $1.1.000.000.000
Το Eclipse είναι το μεγαλύτερο γιοτ, αφού έχει μήκος 163 μέτρα, πλάτος 22 μέτρα και ζυγίζει 13, 500 GT (Giga Tone).
Διαθέτει τέσσερις πετρελαιοκινητήρες, ένα σινεμά, συνεδριακές εγκαταστάσεις, αίθουσα παιχνιδιών για παιδιά, ένα σαλόνι ομορφιάς, μια πίστα χορού, δύο πισίνες, δύο ελικοδρόμια, μια αίθουσα disco, σάουνα, 30 καμπίνες, ένα υποβρύχιο σε μικρογραφία και ένα σύστημα πυραύλων άμυνας. Η κύρια σουίτα είναι θωρακισμένη και έχει αλεξίσφαιρα τζάμια.
Βιβλιογραφία/Πηγές:
• Εισαγωγή, ερμηνεία, Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος, Sophia Drekou, BSc in Psychology.
• Μέγας Βασίλειος: Ποιος είναι ο πλεονέκτης; Απόσπασμα από την Ομιλία «καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω» Ἁγίου Βασιλείου Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τοῦ Μεγάλου, στο χωρίο του Ευαγγελίου, Λουκά 12, 18 η παραβολή του άφρονα πλουσίου). Πρωτότυπο κείμενο και νεοελληνική του απόδοση αντικρυστά, πατήστε εδώ. Για τον Βίο και τα έργα του Μ. Βασιλείου πατήστε εδώ
• Εισαγωγή, ερμηνεία, Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος, Sophia Drekou, BSc in Psychology.
• Μέγας Βασίλειος: Ποιος είναι ο πλεονέκτης; Απόσπασμα από την Ομιλία «καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω» Ἁγίου Βασιλείου Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τοῦ Μεγάλου, στο χωρίο του Ευαγγελίου, Λουκά 12, 18 η παραβολή του άφρονα πλουσίου). Πρωτότυπο κείμενο και νεοελληνική του απόδοση αντικρυστά, πατήστε εδώ. Για τον Βίο και τα έργα του Μ. Βασιλείου πατήστε εδώ
• Ερμηνεία Ευαγγελίου, Το τέλος των υπερηφάνων, Η αφροσύνη της απληστίας Πρωτοπρεσβύτερος π. Παντελεήμων Κρούσκος, Θεολόγος, περισσότερα θέματα εδώ.
• Το Ευαγγέλιο Κυριακής Θ´ Λουκά από την Αποστολική Διακονία
• Το Ευαγγέλιο Κυριακής Θ´ Λουκά από την Αποστολική Διακονία
της Εκκλησίας της Ελλάδος, apostoliki-diakonia.gr/bible louka
• Ο Άφρων πλούσιος της παραβολής ΕΧΕΙ ΟΝΟΜΑ... ΖΕΡΒΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 19 Νοεμβρίου 2018 στις 1:20 π.μ. Σχόλιο στο άρθρο: Τοξικό πλέον το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα
ΒΙΝΤΕΟ / ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ομιλίες του π. Νικολάου Λουδοβίκου με έναυσμα το Ευαγγελικό χωρίο που αναφέρεται στην παραβολή του άφρονος πλουσίου. Ο διακεκριμένος ιερέας σε αυτό που τον καθιστά πολύτιμο για τους χριστιανούς, στην ερμηνεία και εμβάθυνση του Ευαγγελικού και Αποστολικού λόγου. Η ομιλία έγινε στο αρχονταρίκι της Ι.Μ. Αγ. Διονυσίου εν Ολύμπω, στις 18 Νοεμβρίου 2007. Καλή ακρόαση.
Μαθήματα από την αφροσύνη του πλουσίου της παραβολής» Mητροπολίτη Μεσογαίας κ. Νικολάου 22/11/2020 Ι.Μ. Μεσογαίας & Λαυρεωτικής Ι.Μ.Μ.Λ. Κήρυγμα του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου στη Θεία Λειτουργία - Κυριακή 22/11/2020 - Ι. Ναός Αγ. Νικολάου Σπάτων
• Στα παρακάτω βίντεο βλέπετε τον Άφρονα
Πλούσιο της Παραβολής του Σήμερα ...!!!
Σχολιασμοί στο FaceBook
● Ορθοδοξία, Θρησκεία και πολιτική 26 Αυγούστου 2015
Τσίτσος Βασίλειος: Δεν ξέρω για τα μαργαριτάρια που για την ακρίβεια, στα κορίτσια αρέσει να τους τα χαρίζουν οι άνδρες, γιατί μόνο έτσι, αισθάνονται πολύτιμες για αυτούς... εξ ου και δεν τα πήγαινα ποτέ καλά με τις αγοραπωλησίες... Κάτι έχω ακούσει όμως για τον πολύτιμο μαργαρίτι, που αξίζει περισσότερο από όλα τα μαργαριτάρια της γης, μαζεμένα... 27 Αυγούστου 2015 στις 2:20 π.μ.
ιφιγένεια γεωργιάδου: Αναζητήσεις εσωτερικές πολύτιμες φύσεις... 27 Αυγούστου 2015 στις 6:09 μ.μ.
● ΚΑΛΟΝ ΑΓΩΝΑ 26 Αυγούστου 2015 στις 3:05 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: !!! Μόνο εσύ θα μπορούσες να συνδυάσεις αυτά τις φαινομενικά ασύνδετες και αντιφατικές πληροφορίες, και να τις κάνεις να συνυπάρξουν σε μια σύνθεση αξέχαστη, πνευματικά ωφέλιμη και Ορθόδοξη !!! 28 Αυγούστου 2015 στις 1:46 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου 22 Νοεμβρίου 2014 στις 9:33 μ.μ.: Και μην ξεχνάμε ότι ο Μέγας Βασίλειος είχε μεγάλη περιουσία και την μοίρασε στους πτωχούς. Δεν την μάζευε να την βγάλει στο εξωτερικό και στις τράπεζες.
Στυλιανος Ματθαιου: Σόφη μου, αν ο Μ. Βασίλειος είχε παιδιά θα διαμοίραζε όλη του την περιουσία; Ο Χριστός μας, πάνω στο σταυρό, προνόησε για τη μάνα του, «Γύναι, ιδού ο υιός σου, Ιωάννη, ιδού η μήτηρ σου..» Νοε 2015
Σπύρος Παργινός: Εὐχῆς ἔργον θά ἦταν οἱ ἀνά τόν κόσμον κεφαλαιοκράτες νά εἶχαν ὐπόψη τους δύο παραβολές, τήν τοῦ ἄφρονος πλουσίου καί τήν τοῦ πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου! Ἡ δεύτερη παραβολή εἶναι συνέχεια τῆς πρώτης. Εἶναι πράγματι ἡ μεγίστη ἀφροσύνη νά κυριαρχεῖσαι στήν παροῦσα ζωή ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά καί νά χάνης ὁριστικά τήν αἰωνιότητα!!! Καί ὅσοι πλουτοκράτες κάνουν κακή χρήση τοῦ πλούτου ἂς μάθουν ὄτι ἐν τῷ Ἅδῃ οὐκ ἔστι μετάνοια!!!· 22 Νοε 2016
Σοφία Ντρέκου: !!! Μόνο εσύ θα μπορούσες να συνδυάσεις αυτά τις φαινομενικά ασύνδετες και αντιφατικές πληροφορίες, και να τις κάνεις να συνυπάρξουν σε μια σύνθεση αξέχαστη, πνευματικά ωφέλιμη και Ορθόδοξη !!! 28 Αυγούστου 2015 στις 1:46 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου 22 Νοεμβρίου 2014 στις 9:33 μ.μ.: Και μην ξεχνάμε ότι ο Μέγας Βασίλειος είχε μεγάλη περιουσία και την μοίρασε στους πτωχούς. Δεν την μάζευε να την βγάλει στο εξωτερικό και στις τράπεζες.
Στυλιανος Ματθαιου: Σόφη μου, αν ο Μ. Βασίλειος είχε παιδιά θα διαμοίραζε όλη του την περιουσία; Ο Χριστός μας, πάνω στο σταυρό, προνόησε για τη μάνα του, «Γύναι, ιδού ο υιός σου, Ιωάννη, ιδού η μήτηρ σου..» Νοε 2015
Σπύρος Παργινός: Εὐχῆς ἔργον θά ἦταν οἱ ἀνά τόν κόσμον κεφαλαιοκράτες νά εἶχαν ὐπόψη τους δύο παραβολές, τήν τοῦ ἄφρονος πλουσίου καί τήν τοῦ πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου! Ἡ δεύτερη παραβολή εἶναι συνέχεια τῆς πρώτης. Εἶναι πράγματι ἡ μεγίστη ἀφροσύνη νά κυριαρχεῖσαι στήν παροῦσα ζωή ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά καί νά χάνης ὁριστικά τήν αἰωνιότητα!!! Καί ὅσοι πλουτοκράτες κάνουν κακή χρήση τοῦ πλούτου ἂς μάθουν ὄτι ἐν τῷ Ἅδῃ οὐκ ἔστι μετάνοια!!!· 22 Νοε 2016
Aggelos Aslanidis: Η χειρότερη μορφή δουλείας είναι αυτή του χρήματος, δούλος του χρήματος είναι αυτός που δουλεύει για την αύξηση του. Υποτάσσει όλες του τις δυνάμεις στην εξυπηρέτηση του ύψιστου υλικού αγαθού, για την αύξησή του. Μπορεί άραγε να γίνει διαφορετικά; Τι θα γίνει αν κλείσει μια επιχείρηση;; Προφανώς θα μείνουν μερικές εκατοντάδες οικογένειες στο δρόμο και θα πεινάσουν. Επιχείρηση που δεν μεγαλώνει συρρικνώνετε, θα την εξαλείψει ο ανταγωνισμός.
Λίγοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα να δημιουργούν θέσεις εργασίας να δίνουν εργασία σε άλλους και να κερδίζουν από την υπεραξία της εργασίας τους. Βεβαίως και θα μένουν σε πολυτελείς κατοικίες για να κάνουν δημόσιες σχέσεις με ομοίους τους, με πολιτικούς και θρησκευτικούς άρχοντες αλλά και να δίνουν αυτοπεποίθηση στους εργαζόμενους, ότι οικονομία του πάει καλά και ότι αύριο θα έχει εργασία γι' αυτούς. Ας μην ξεχνάμε την παραβολή του σπορέα ή του ασώτου. Έτυχε να παραβρεθώ σε τραπέζι εκκλησιαστικών σχηματοφόρων μέρα νηστείας είχαν όλα τα καλά του κόσμου, και όλα νηστήσιμα.
Την νηστεία περισσότερο θα πρέπει να την συνδυάζουμε με την υγεία και με την εγκράτεια βεβαίως. Τι πρέπει να κάνει ο παραγωγός ή ο βιομήχανος την παραγωγή του; Δεν πρέπει να την στεγάσει; Πόσο προσωπικό απασχολεί οι επαύλεις ενός άρχοντα; πόσες εργατοώρες χρειάστηκαν για να χτιστούν αυτές; Στην Κύπρο όταν έκλεισαν οι Κυπριακές Αερογραμμές οι άνεργοι πιλότοι αναζήτησαν εργασία στις Αραβικές χώρες, όπου και εργάζονται. ''Αργία μήτηρ πάσης κακίας'', και έτσι είναι, οι άνεργες γυναίκες, ''παρεξ’ και τεσόν'' εκδίδονται, οι άνδρες κλέβουν ή σκοτώνουν για να ζήσουν κλπ.
Τα ζευγάρια δεν συνάπτουν γάμο γιατί δεν μπορούν λόγω οικονομικών δυσκολιών. Το ανθρώπινο είδος θα μειώνεται ενώ ο Θεός είπε αυξάνεσθε και πληθύνεσθε. Ο τόκος είναι η αποζημίωση του μη επενδυόμενου χρήματος. Ξέρεις Σοφία, το Κοράνι απαγορεύει τον τόκο γι' αυτό οι Μουσουλμάνοι προπληρώνονται προμήθειες, αντί τόκους. Χωρίς εργασία πως θα έχουμε κοινωνικά αγαθά; συντάξεις, σχολεία, παροχές σε ανήμπορους κλπ. 19 Νοε 2017
